De verloren juwelen van koningin Louise-Marie d'Orléans

Als juweelkunstenaar en kunsthistorica maakt Charlotte Vanhoubroeck (°1991, Gent), er haar missie van om vervagend erfgoed weer tot leven te brengen in het hedendaagse kunstlandschap. Zo richtte ze zich in het kader van een doctoraatsonderzoek op de verloren sentimentele juwelen van Louise-Marie d’Orléans, eerste koningin van België. Deze juwelen (zoals miniatuurportretten, gegraveerde boodschappen, haarlokken,...) herbergden nog nooit onderzochte biografische informatie over de koningin en haar gevoelswereld. De juwelen gingen verloren waardoor deze enkel nog in archiefbeschrijvingen kunnen worden bestudeerd. Ze werden op basis van zowel kunsthistorisch als artistiek onderzoek geëxploreerd en gereactiveerd. Zo worden nieuwe objecten gegenereerd die de gevoelswereld van Louise op een geheel nieuwe manier in beeld brengen. 

De jury over De verloren juwelen van koningin Louise-Marie d'Orléans:

Een traditioneel en klassiek ambacht -zilversmeden- wordt hier uiterst persoonlijk aangepakt. In doorleefde werkschriften krijg je een goed beeld van het ontstaansproces en de wereld van de ontwerper. Dit leidt tot een doorwrochte collectie sieraden: delicaat en radicaal tegelijk. Sieraden die eigenlijk niet zouden bestaan vertellen een eigen verhaal. Het is een coherente collectie en de visuals zijn betoverend.  Het doet je wegdromen naar een adellijk verleden, maar los van deze context lijken de juwelen hip, stoer en vernieuwend. Of hoe het verleden de toekomst inspireert….

Wat betekent deze award voor jullie?

Een Henry van de Velde Award verheugt en doet deugd. Het is een erkenning die me toestaat  om blij terug te kijken op het artistieke parcours dat ik afgelopen jaren heb mogen afleggen. Meer nog vuurt deze prijs me aan om met bruisende goesting nieuwe projecten op poten te zetten. 

Meer algemeen onderstreept deze bekroning dat artistieke onderzoekspraktijken, waarbij de theoretische reflectie en de artistieke praktijk hand in hand gaan, waardevol zijn en aan aandacht winnen. En dat wordt hoog tijd.

Wat maakt jullid project zo bijzonder?

De laatste jaren onderzocht en reactiveerde ik de verloren sentimentele juwelen van koningin Louise-Marie d'Orléans. Deze stukken omsloten ooit intieme informatie over deze vergeten koningin. Met behulp van archiefonderzoek en artistieke interventies ontsloot ik deze informatie in nieuwe objecten. Op die manier breng ik Louise terug dichter bij het publiek.

Los van Louise’s verhaal, laat ik met mijn artistieke manier van werken zien dat, naast (kunst)historici, ook kunstenaars zinvol kunnen werken met onvolledig archiefmateriaal en met het verloren object. De kunstenaar heeft de vrijheid de verbeelding aan te wenden en kan zo betekenisvolle verhalen op een eigenzinnige manier uit de vergetelheid halen. Zo kunnen we, via de kunsten, de geschiedenis op nieuwe manieren onderzoeken én beleven.

Hebben jullie nog verdere plannen met dit project?

Dit project leeft op dit moment nog volop verder. Louise’s nieuwe juwelen reizen al jarenlang de wereld rond, van tentoonstelling naar tentoonstelling. Eind 2026 worden deze stukken allemaal samen geëxposeerd in het DIVA Museum te Antwerpen. Ook wordt op dit moment gewerkt aan een boekpublicatie waarin Louise’s verhaal herverteld wordt doorheen haar verloren sieraden en de informatie die deze juwelen ooit bewaarden.

Verder werk ik ook aan een vooronderzoek van een nieuw artistiek project. Hierover kan ik op dit moment nog niet veel kwijt, maar wel kan ik zeggen dat dit onderzoek opnieuw vertrekt van een reeks verdwenen/ondraagbare/onzichtbare - en artistiek prikkelende - sieraden