GPG - Toren voor Dier en Mens

Een Toren voor Dier en Mens, een betonnen contrasterend volume tegenover de natuur, als herkenningspunt op de site Wonderwoud te Gent. Bouwvolumes hebben zijn oorsprong als menselijke nutsbehoeften. Een integratie van andere functies die niet uitsluitend het humane dienen wordt steeds meer een vereiste in de huidige tijdgeest.

Het is van groot belang dat de aandacht wordt gevestigd op de huisvesting van de werkelijke inwoners van dit domein; de symbiose tussen dier en mens. Verschillende nestholtes zijn gemaakt in de wanden voor de diverse dieren van het Wonderwoud. In dit natuurpark is de mens de bezoeker. Ze krijgen een uitkijktoren gelegen op een strategische plaats. Het punt vormt een belangrijk oriëntatiepunt bij het wandelen. Iedere verdieping krijgt een uitgeklapt perspectief op de omgeving. Bovenaan het 360°-perspectief over Gent met zijn haven en torens.

De jury over GPG - Toren voor Dier en Mens:

In een wereld waarin wilde dieren steeds zeldzamer worden en hun leefgebieden door menselijk toedoen steeds verder worden ingeperkt, is dit een mooi staaltje van attent ontwerpen. “Toren voor Dier en Mens” integreert bewust functies die niet alleen de mens, maar ook de omringende natuur ten goede komen. Deze toren, die uitkijkt over het Gentse Wonderwoud, is niet alleen een sterk ontworpen panoramapunt, maar ook een veilig onderkomen voor broedende oeverzwaluwen, rustende vleermuizen en andere locals, van konijnen tot torenvalken. Het resultaat is een op integratie gestoelde denkwijze die in de toekomst een vanzelfsprekendheid zou mogen worden.

Wat betekent deze award voor jullie?

Architect Henry van de Velde bouwde in Gent een Toren voor Boeken. Dit project is uitgegroeid tot één van dé meest opmerkelijke bouwwerken van Gent. Nu, 90 jaar later, kijken wij vanuit de Toren voor Dier en Mens terug op de Boekentoren, de stad Gent en zijn omliggend landschap. 

Een architect, zo leerde Henry van de Velde ons, beperkt zich niet tot bouwen van huizen, scholen, .... Een architect anno 2025, werkt aan inclusieve projecten die maximaal rekening houden met de huidige maatschappelijke vraagstukken. 

Met deze award voor de Toren voor Dier en Mens willen wij een sterk signaal geven om het publiek bewust te maken van de andere bewoners van de planeet. 

Hoe is het idee voor dit project ontstaan?

URA Yves Malysse Kiki Verbeeck houdt zich vanaf zijn ontstaan al bezig met het maken van structuren in de openbare ruimte. Hun fascinatie voor de interactie met het publiek heeft al meerdere projecten opgeleverd, zoals het busstation in Brugge en de fietsdoorsteek in Ledeberg. Samen met Sweco, Driekwart Groen, ARA hebben wij de ontwerpwedstrijd gewonnen voor Wonderwoud, voor de herinrichting van het voormalig militair vliegveld van Lochristi. Onze taak bestond in het ontwerpen van de centrale uitkijktoren. 

Wat maakt jullie project zo bijzonder?

De Toren voor Dier en Mens is ontworpen als een inclusieve verblijf- en uitkijktoren voor Dier en Mens. De Toren zorgt voor bescherming voor allerlei kleinere en grotere dieren. De Toren is dé uitgesproken manier om het natuurgebied in zijn bredere context te ervaren. In deze nieuwe groenpool op korte afstand van de stad Gent zorgt het project voor een actieve ontdekking van het park. Via een spiraaltrap worden diverse perspectieven op de omgeving geboden aan de bezoekers. Een sculpturale robuuste toevoeging, die, naargelang de tijd vordert, zich meer en meer zal integreren in zijn omgeving, als teken van de symbiose tussen dier en mens.

Hoe draagt het bij tot een betere wereld?

In het natuurdomein is steeds een grote kolonie oeverzwaluwen aanwezig geweest. Hun aanwezigheid is de aanleiding voor het maken van nestholtes voor de grote waaier aan zoogdieren in het Wonderwoud. De Toren zorgt voor maximaal bewustzijn bij de bezoekers voor het Dier. Wandelend naar boven wordt de bezoeker op verschillende manieren geduid op het inclusieve karakter. 

Dit robuuste project in beton is voor de eeuwigheid bedoeld. Om de ecologische impact toch maximaal te beperken, is gebruik gemaakt van hoogovencement, een restproduct uit de staalindustrie. Het toegepaste staal is bovendien minimaal berekend, wat zorgt voor een merkbare reductie in staalverbruik én in bijhorende CO2-uitstoot, zonder in te boeten op de kwaliteit.

Hebben jullie nog verdere plannen met dit project?

De Toren voor Dier en Mens is het nieuwe resultaat van het onderzoek door URA naar het dagelijks gebruik van de openbare ruimte. Wij zoeken steeds verder naar manieren om met architecturale interventies de maatschappij, voor ieder levend wezen, aangenamer en mooier maken.